W niniejszym artykule będziemy skupiać się przede wszystkim na podstawach komunikacji z osobami G/głuchymi, nie(do)słyszącymi oraz na formie zachowania wobec nich (savoir-vivre).
Jak się porozumieć?
Jeśli zamierzamy mówić, najlepiej upewnić się, że osoba G/głucha patrzy w naszą stronę. Gdyby tak się nie stało, warto zwrócić na siebie jej uwagę, np. lekko klepiemy w ramię, gasimy i zapalamy światła kilkukrotnie czy machamy dłonią.
Warto zwrócić również uwagę na to, że osoby nie(do)słyszące nie są w stanie odczytać mowy z ruchu warg osób, które: mają wąsy zasłaniające usta; mają twarz skierowaną w różne strony; mówią bardzo szybko lub podczas mówienia zwykle zaciskają wargi i prawie ich nie otwierają.
Zdarza się bardzo często, że w rozmowach uczestniczy tłumacz języka migowego. Wtedy nie należy zwracać się do niego, lecz bezpośrednio do osoby nie(do)słyszącej, zachowując z nią stały kontakt wzrokowy. Tłumacz języka migowego przekłada rozmowę obustronnie: PJM na język polski foniczny i na odwrót. Nie rozmawiamy bezpośrednio z tłumaczem.
Mowa u większości osób nie(do)słyszących jest nie do końca rozwinięta. Jeśli nie będziemy w stanie zrozumieć rozmówcy, nie obrażamy nikogo, dając mu kartkę i coś do pisania, wykonując przy tym gest pisania. Nie ma powodu, by się bać komunikacji z osobami nie(do)słyszącymi. Nawet należy traktować takie spotkania jak rozmowę z obcokrajowcem.
Bon ton, czyli dobre maniery w kontaktach z Głuchymi
Na kulturę Głuchych również składa się savoir-vivre, czyli obowiązujące w danej grupie pewne zwyczaje, normy zachowań czy reguły grzeczności. Większość norm zachowań jest wspólna dla wszystkich, lecz Głusi posiadają odrębne normy jak:
- Przy poznaniu nowej osoby Głusi nie mają w zwyczaju zwracać się do nowej osoby per „pani/pan”, lecz zwracają się na „Ty”.
- Podczas komunikacji najistotniejszym elementem jest kontakt wzrokowy. Gdy kontakt wzrokowy jest zaburzony, spowodowany wieloma czynnikami zewnętrznymi takimi jak: uciekanie wzrokiem, kiwanie głową, patrzenie na ręce migającego, cała komunikacja nie będzie w stanie poprawnie funkcjonować.
- Warto wspomnieć o czymś takim jak: „smacznego” – ten znak pokazuje się dwoma palcami stykającymi się na policzku. Jeśli chcemy życzyć Głuchym siedzącym przy stole „smacznego”, wtedy stukamy dwukrotnie kostkami zamkniętej dłoni w stół.
- Brawa w społeczności Głuchej charakteryzują się tzw. oklaskami wizualnymi ☺ Unosi się wtedy ręce, rozcapierza palce i kręci rękami! Następnym razem będąc na koncercie czy innym wydarzeniu scenicznym nie zdziwimy się, widząc kręcące ręce nad głową.
- Za nic w świecie nie używamy przestarzałego zwrotu „głuchoniemi” w stosunku do osób G/głuchych czy nie(do)słyszących. Jest on bardzo obraźliwy, bowiem osoby te „mówią”, ale w swoim języku, czyli w JĘZYKU migowym. Nie posługują się językiem fonicznym jak osoby słyszące, ale absolutnie to nie znaczy, że NIE mówią. Użycie tego sformułowania wobec osób G/głuchych i nie(do)słyszących spowoduje niechęć do nadawcy i przy tym najczęściej koniec rozmowy. Warto o tym pamiętać.
Jeśli spodobał Ci się ten artykuł, polecamy także lekturę tekstu o tym, jak osoby głuche radzą sobie podczas pandemii.