Artykuły

Komunikacja z osobami z niepełnosprawnością wzroku – porady i wskazówki .

Data publikacji: 06-06-2023

Szacuje się, że w Polsce żyje 8,1 mln osób niepełnosprawnych. Wśród nich, aż 33% populacji to osoby z orzeczeniem niepełnosprawności narządu wzroku. W tym odsetku mieści się 42 tysiące osób, które deklarują się jako całkowicie niewidome [1].

Tego rodzaju niepełnosprawność najczęściej nabywana jest w wieku dorosłym w wyniku różnych schorzeń, na które współczesna medycyna wciąż nie zna skutecznego lekarstwa. Co więcej, prognozy wskazują, iż odsetek osób z dysfunkcją wzroku będzie nadal wzrastał [1], co pozwala wnioskować, że takie osoby będą coraz częściej spotykane. Tym samym warto upewnić się, że potrafimy komunikować się z nimi tak, aby przebiegało to w sposób niewykluczający oraz efektywny.

Jak się porozumiewać? [2]

Gdy wejdziesz do pomieszczenia, w którym znajduje się osoba z niepełnosprawnością wzroku, przywitaj się z nią i przedstaw się. W ten sposób zasygnalizujesz swoją obecność i nie wywołasz u niej niepotrzebnego zaskoczenia. Jeżeli w pomieszczeniu znajduje się kilka osób, zwróć się do osoby z niepełnosprawnością wzroku za pomocą odpowiedniej formy adresatywnej (np. Kasiu, panie Jurku). Dzięki temu będzie ona wiedziała, że mówisz do niej, a nie do kogoś stojącego obok.

Gdy zwracasz się do osoby z niepełnosprawnością wzroku, rób to bezpośrednio, a nie poprzez jej opiekuna lub przewodnika.

Mów normalnym tonem używanym w codziennych konwersacjach. Jeśli osoba z niepełnosprawnością wzroku nie jest niedosłysząca, nie ma potrzeby mówić nienaturalnie wyraźnie lub głośno.

Gdy opisujesz ludzi, miejsca lub rzeczy, nie krępuj się mówić o kolorach czy też kształtach. Tego typu informacje są przydatne nawet dla tych osób, które posiadają niepełnosprawność wzroku od urodzenia, gdyż zazwyczaj są one świadome np. symboliki barw w danej kulturze.

Jeżeli w razie konieczności masz zamiar dotknąć osobę z niepełnosprawnością wzroku, najlepiej powiedz jej o tym. Gdy zrobisz to z zaskoczenia i nagle, możesz tę osobę przestraszyć.

Jeżeli masz zamiar oddalić się od osoby z niepełnosprawnością wzroku, także jej o tym powiedz. Pozwoli to uniknąć dezorientującej i krępującej sytuacji, w której będzie ona myślała, że wciąż jesteś obok niej.

Działanie jako przewodnik [2, 3]

Młody mężczyzna w czarnych okularach trzyma pod łokieć idącą pół kroku przed nim po schodach młodą kobietę,.
Źródło: https://www.pexels.com/pl-pl/zdjecie/mezczyzna-okulary-sloneczne-kobieta-chodzenie-7188533/

Zdarza się, że osoba z niepełnosprawnością wzroku potrzebuje wsparcia w dotarciu do danego miejsca, nie wiedząc, gdzie się ono znajduje. Mając na uwadze fakt, że sam opis słowny drogi może być niewystarczający, osoba widoma może służyć tymczasowo jako przewodnik. W takim przypadku:

  • Zapytaj danej osoby, czy potrzebuje Twojego wsparcia. Jeżeli odmówi, zaakceptuj to i nie wywieraj nacisków.
  • Jeśli Twoja pomoc zostanie przyjęta, zaoferuj osobie z niepełnosprawnością wzroku swoje ramię. Wtedy stanie ona za Tobą i chwyci cię nieco powyżej łokcia.
  • Poruszaj się normalnym tempem, pół kroku przed osobą z niepełnosprawnością wzroku.
  • Jeżeli znajdziecie się w wąskiej przestrzeni, powiedz o tym swojemu towarzyszowi i wysuń łokieć w tył. Wtedy będziecie mogli pokonać drogę idąc jeden za drugim.
  • Zbliżając się do schodów lub mając zamiar skręcić, przystań na chwilę. Informuj, jaki jest kierunek schodów.
  • Wskazując osobie z niepełnosprawnością wzroku miejsce do siedzenia, połóż jej dłoń na nim. Dzięki temu będzie ona wiedziała, że może je zająć.

Opracowano na podstawie:

[1] Polski Związek Niewidomych. 2020. Widzimy nie tylko oczami: Raport. Warszawa.

[2] Nield-Gehrig, Jill S. 2010. Patient assessment tutorial: A step-by-step guide for the dental hygienist. (Wydanie drugie). Filadelfia: Wolters Kluwer Health | Lippincott Williams & Wilkins.

[3] Fabisiak, Agnieszka i Jarosław Gniatkowski. 2009. „Jak być dobrym przewodnikiem osoby niewidomej w przestrzeni publicznej”, w: Polski Związek Niewidomych, Osoby niewidome i słabowidzące w przestrzeni publicznej: Zalecenia, przepisy, dobre praktyki. Warszawa.

Jeśli spodobał Ci się ten artykuł, polecamy także zapoznać się z poradami i wskazówkami odnośnie komunikacji z osobami G/głuchymi.

Zobacz również

Oczami osób niewidomych – spacerując Niewidzialną Ulicą w Poznaniu

Niewidzialna Ulica w Poznaniu może pochwalić się unikalną ofertą, która zachęca do eksploracji świata poprzez zmysł dotyku, słuchu, zapachu, a nawet smaku, gdyż dostępne są także warsztaty kulinarne. Jedną z głównych atrakcji jest "Spacer w Ciemności", podczas którego uczestnicy prowadzeni przez niewidomego przewodnika, mogą przeżyć niezwykłą podróż przez miejsca, które wypełnione są dźwiękami, zapachami i fakturami, ale pozbawione są światła.

Sposoby poprawy dostępności dla osób niewidomych i niesłyszących w Twoim otoczeniu: Jak każdy może przyczynić się do tworzenia bardziej przyjaznej dla wszystkich przestrzeni?

Dostępność dla osób z niepełnosprawnościami, w tym dla osób niewidomych i niesłyszących, jest nie tylko kwestią etyczną, ale także moralnym obowiązkiem, który każdy z nas powinien brać pod uwagę. Współczesne społeczeństwo staje przed wyzwaniem tworzenia przestrzeni, która jest przyjazna i dostępna dla wszystkich, niezależnie od ich indywidualnych potrzeb.

Obalanie 5 mitów o autyzmie

Autyzm, charakteryzujący się trudnością w komunikacji z innymi oraz w uczeniu się, jest tematem, który przez wiele lat otaczały nieprawdziwe przekonania i szkodliwe stereotypy. Te fałszywe wyobrażenia nie tylko wpływają na sposób, w jaki społeczeństwo postrzega osoby ze spektrum, ale także mogą prowadzić do wykluczenia społecznego oraz ograniczeń w możliwościach rozwoju.

© Udostępnij się. All right reserved.