Zobacz! Jak oni grają? Jak on mógł to puścić?
Te i inne stwierdzenia często pojawiają się podczas oglądania widowisk sportowych. A co, jeśli nie możesz zobaczyć, nie wiesz kto i co puścił? Na te pytania może odpowiedzieć audiodeskrypcja wydarzeń sportowych.
Początki opisywania sportu
Pierwszym widowiskiem sportowym z wykorzystaniem techniki audiodeskrypcji było spotkanie piłkarzy Jagielloni Białystok z Zagłębiem Lubin. Odbyło się ono 17 października 2007R. w Białymstoku. Opisywanie wydarzeń sportowych na masową skalę upowszechniło się przy okazji organizacji przez Polskę i Ukrainę mistrzostw Europy w piłce nożnej w roku 2012. UEFA, której częścią jest Cafe Football - organizacja zajmująca się zapewnianiem dostępności na stadionach piłkarskich, dzięki ekspertom z Austrii wdrożyła audiodeskrypcję w trakcie trwania tej imprezy.
Na co warto zwrócić uwagę?
Podstawą ćwiczeń z perspektywy audiodeskryptora jest zamykanie oczu i wyobrażanie sobie tej sytuacji, którą opisuje inna osoba. Dzięki temu można potem unikać kwiecistych porównań, będących domeną radiowych komentatorów sportowych.
W opisywaniu zmagań sportowców najważniejsze jest nadążanie za przebiegiem rywalizacji. Przydaje się tutaj pojęcie geografii boiska, czyli możliwie częstego informowania o dokładnej lokalizacji zawodnika z piłką.
Nie da się przygotować tekstu i odczytać go podczas trwania zawodów, dlatego AD lepiej tworzyć w duetach. Sprawozdawcy mogą uzupełniać się, gdyż po pierwsze bardzo trudno jest mówić w szybkim tempie np. przez 90 minut meczu piłki nożnej, po drugie gdy jeden z nich czegoś nie dojrzy, współprowadzący może dopowiedzieć o istotnych zmianach w innej części boiska czy hali sportowej.
Przy opisywaniu sportu dużą rolę odgrywa także znajomość reguł audiodeskrybowanej dyscypliny. Anegdoty potrafią wypełnić czas w trakcie mniej ciekawych fragmentów spotkań, ale gdy dyscyplina jest dynamiczna to trzeba bardzo uważnie śledzić i relacjonować przebieg zmagań.
Dylematy audiodeskryptora i przygotowanie się odbiorcy
Z uwagi na dynamikę meczów siatkówki czy koszykówki dokładna audiodeskrypcja jest niemożliwa. Akcja od zdobycia piłki do celnego rzutu to nie tylko ruch zawodnika z piłką, ale też obrona i pozycje pozostałych zawodników z obu drużyn. Nie da się nadążyć z precyzyjnym opisem wszystkich elementów. Jeśli wybierzecie się na mecz żużlowy, to dobrze zaopatrzyć się w słuchawki dokanałowe. Hałas silników motocykli jest tak duży, że inaczej trudno byłoby usłyszeć relację. Audiodeskrypcję można odbierać na falach radiowych. O szczegółach informują kluby sportowe i fundacje zajmujące się oprawą widowisk sportowych.
Kilka słów podsumowania
Jak widać, opisywanie sportu to wymagające zajęcie. Dzięki zaangażowaniu sprawozdawców można jednak pełniej doświadczyć rywalizacji sportowej. I choć nie da się opowiedzieć wszystkiego, to poprzez wartką wypowiedź komentatorów możliwe jest pełniejsze uczestniczenie w wielu ważnych wydarzeniach sportowych.
Tekst artykułu powstał na podstawie rozmowy Alicji Witek z Michałem Waszkiewiczem na łamach Tyflopodcastu.
Inne przydatne linki : link, link, link.
Spodobał się Państwu ten artykuł? Może zainteresuje Was Tandem sportu i sztuki: wydarzenie dla każdego?