Czy aby zadbać o dostępność wydarzeń i oferty kulturalnej zawsze musisz angażować duże siły i środki?
Wierzę, że nie. Możemy tak zaplanować działalność instytucji, aby miała bogatą ofertę dla wszystkich, także osób ze szczególnymi potrzebami.
Oto kilka praktycznych wskazówek, jeśli chcesz by Twoje wydarzenia stały się dostępne dla osób ze szczególnymi potrzebami.
- Poznaj swoich odbiorców. Zanim zaczniesz angażować siły i środki w dostępnościowe działania, dowiedz się dla kogo to robisz. Porozmawiaj z działem edukacji. Spotkaj się z organizacjami pozarządowymi. Być może do Twojej instytucji w ogóle nie docierają g/Głusi, za to regularnie odwiedzają ją odbiorcy w spektrum autyzmu? A może w Twojej miejscowości jest duży ośrodek szkolno-wychowawczy dla dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością wzroku? Skup się najpierw na dostępności dla grup, które są „w zasięgu celu”.
- Jeśli nie masz teraz środków, zaplanuj dostępność wydarzeń dla grupy odbiorców w spektrum autyzmu. Zacznij od organizacji wydarzeń przyjaznych sensorycznie. To nie wymaga płacenia za usługi dostępności, a jedynie współpracy przy ich organizacji. Na początek: wytłum głośne dźwięki i bodźce audiowizualne, wygaś ostre i stroboskopowe światła, rozjaśnij światłem całkiem ciemną przestrzeń (np. na Sali kinowej), zadbaj o kameralne grupy na wydarzeniu, pozwól odbiorcom zapoznać się z przestrzenią przed wydarzeniem, zapewnij wolontariuszy lub asystentów, udostępnij słuchawki wygłuszające – te kupisz w każdym sklepie budowlanym. Zdecyduj się na udostępnienie wydarzeń, które są atrakcyjne i popularne wśród wszystkich odbiorców. Osoby ze szczególnymi potrzebami mają taką samą potrzebę rozrywki czy uczestnictwa w ciekawych i atrakcyjnych działaniach jak wszyscy.
- Zawsze myśl o cykliczności swoich działań. Jeśli chcesz nawiązać relację z odbiorcami, pamiętaj, że muszą wiedzieć, że mogą wrócić do Twojej instytucji np. raz w miesiącu. Jeśli zorganizowałeś dostępny festiwal, kontynuuj działania w kolejnym roku.
- Asystenci i wolontariusze. Jeśli nie jesteś pewien czy znajdziesz środki na usługi dostępności, w pierwszej kolejności pomyśl o asystentach. Mogą to być wolontariusze przeszkoleni z obsługi osób ze szczególnymi potrzebami, ale także np. z audiodeskrypcji na żywo. Jeśli chcesz by asystent wspierał osoby g/Głuche musi znać język migowy. Asystent może być niezwykle pomocny w sytuacjach, w których nie możesz zapewnić pełnej dostępności. Przeszkoleni wolontariusze mogą wspierać cię także świadcząc indywidualne usługi dostępnościowe na wydarzeniach.
- Nic o nas bez nas. Niech to hasło przyświeca Ci, kiedy planujesz wydarzenia w swojej instytucji. Zanim zaczniesz, skonsultuj swoje pomysły ze środowiskiem osób z niepełnosprawnościami.
Więcej wskazówek na temat tego jak zadbać o dostępność wydarzeń oraz dostosować ofertę programową, znajdziesz w „Poradniku dla sektora kultury w zakresie zapewniania dostępności”.
W tej publikacji pod redakcją Fundacji Kultury bez Barier i partnerów – Fundacji Katarynka, Fundacji Integracja, Małopolskiego Instytutu Kultury oraz Jacka Zadrożnego zawarli wiele cennych informacji o tym, jak wdrażać dostępność w instytucji kultury. Publikacja skierowana jest nie tylko do dużych instytucji, ale także niewielkich ośrodków, które działają w gminach i powiatach.
Justyna Mańkowska. Od 11 lat współprowadzi Fundację Katarynka. Kocha pracę nad innowacyjnymi pomysłami i projektami. Twórczyni audiodeskrypcji teatralnej i filmowej. Inicjatorka cyklu pokazów filmowych Adapter. Kino bez barier w Kinie Nowe Horyzonty. Inicjatorka i współautorka Wrocławskich Standardów Dostępności Kultury i Wydarzeń oraz Poradnika dla sektora kultury w zakresie zapewnienia dostępności. Prowadzi szkolenia m.in. z zakresu organizacji dostępnych wydarzeń, zapewniania usług dostępności, tworzenia audiodeskrypcji.